Ronald Duijvenvoordevan

Deze auteur heeft geschreven 15 artikels

Fossiel van de maand: sleutelen aan fossielen

Door: Henk Vink

Het vervalsen van b.v. schilderijen, beeldhouwwerken of archeologische vondsten is beslist niet uniek en dat is het ook niet als het om het vervalsen van fossielen gaat.

In deze bijdrage wil ik het niet zozeer hebben over een bepaalde soort of groep fossielen, maar over het fenomeen van het vervalsen of dupliceren. Zelf een fossiel bedenken en maken is niet nieuw. In de tijd dat de paleontologie nog nauwelijks in de kinderschoenen stond, was Professor Johan Beringer in 1725 daar al het slachtoffer van.

Lees Meer

Edelsteen van de maand – Groene kwartsen herkennen.

Auteur: Kees Hoving

Op mineralenbeurzen onderzoek ik op de determinatiestand vaak groene stenen. Van smaragd tot hiddeniet, van jade tot moldaviet, wie kent ze niet. De stenen laten zich goed onderzoeken met enige kennis en standaard edelsteenkundige apparatuur. Lastig te onderzoeken vind ik de groene kwartsen. Kwarts ontstaat bij 573o C (α-kwarts), SiO2 met sporen Fe, Al, Li en U . Het behoort kristallografisch gezien tot het trigonale systeem. Kwartsen worden edelsteenkundig gezien enerzijds onderverdeeld in macro- of kristallijne, vaak doorzichtige kwartsen in ditrigonale vorm. Die vorm is een soort zeskantig “pijpje” met driemaal twee vlakken van gelijke breedte en een spits uiteinde. En anderzijds in micro- of crypto kristallijne, vaak ondoorzichtige massieve kwartsen. De kristallijne kwartsen hebben een lichtbreking op de refractometer van 1.54-1.55 met een dubbelbreking van 0.008 en een soortelijk gewicht van 2.65.  De waarden van de crypt kristallijne kwartsen liggen gemiddeld wat lager: een lichtbreking van 1.53-1.54 met een niet constante ‘anomale’ dubbelbreking tussen 0.003-0.008. De soortelijke gewichten liggen meestal tussen de 2.45 en 2.70.

Ik zet mijn ‘uitdagingen’ voor u op een rijtje.

Lees Meer

College van de maand – Atlantische meridionale omwentelingscirculatie (AMOC)

Auteur: Rosa Verheij

In de dieptes van de Atlantische oceaan is een prachtig water circulatie systeem aanwezig, een systeem dat een enorm belangrijk onderdeel is van het klimaatsysteem van de aarde. Het gaat om de Atlantische meridionale omwentelingscirculatie (MOC), ook wel de Atlantische thermohaliene circulatie (THC) genoemd. Dit systeem wordt intensief onderzocht en de grootste vraag binnen dit onderzoeksgebied is, wat de invloed van klimaatverandering op de circulatie is en vice versa.

Lees Meer

Mineraal van de maand: Coquimbiet, een lastig mineraal

Auteur: Herman van Dennebroek

Inleiding

Coquimbiet is een mineraal dat de laatste 15 jaar vaker wordt aangeboden op beurzen of internet verkoop sites dan daarvoor, terwijl het mineraal al in 1841 door Breithaupt ontdekt is en vernoemd naar de provincie Coquimbo in Chili. Het is een aluminium – ijzer sulfaat met de formule AlFe3(SO4)6(H2O)12·6H2O

Let op! In publicaties van voor 2019 wordt de formule vaak geschreven als Fe2(SO4)3.9H2O, dus zonder aluminium. Nieuwe onderzoekingen hebben aangetoond dat aluminium altijd aanwezig is in coquimbiet.

Lees Meer

Zand van de maand: Biogene zanden van de Lofoten

Auteur: Jacques Feijen

In 2022 besluit een van mijn neefjes een reis door Scandinavië te maken. Hij heeft zijn autootje omgebouwd tot een mini-camper, zodat hij met een klein budget toch ver kan komen. Een van de foto’s die hij mij doorstuurt, laat mijn hart sneller kloppen. Ik zie witte stranden op de foto. En dat in het hoge noorden van Noorwegen. Ik weet dat die daar voorkomen en uit biogene afzettingen zijn ontstaan.

Afb. 1 Zand van Gimsøy Kirke, Gimsøy, Noorwegen met diverse deeltjes van het skelet van Rhodolith (Corallinacea); fov=12 mm.

Lees Meer

College van de maand: Een bijzonder impact krater.

Auteur: Kiki du Pau

Als geoloog kan je het natuurlijk niet laten om boeken te lezen over geologie. Het boek “Nooit meer slapen” had ik echter al gelezen voordat ik aan mijn studie Aardwetenschappen begon. Mocht je deze klassieker van Willem Frederik Hermans niet kennen, het gaat over een geologie student die afreist naar Noorwegen. Hij wil namelijk bewijzen dat de ronde kraters in Noors Lapland het gevolg zijn van meteoriet inslagen.

Helaas bleken het geen impact kraters te zijn, maar bleken het allemaal dood ijs gaten of pingo ruïnes te zijn. Hoewel ik de uitspraak over hoe (on)interessant de Nederlandse geologie wel niet kan zijn, wat minder vond, was het idee over de ontstaansgeschiedenis van de kraters erg interessant. Dus ging ik op zoek naar andere kraters die wel ontstaan zijn door meteoriet inslagen. Via een Instagram bericht kwam ik toevallig een berichtje tegen over een bijzondere krater.

Figuur 1. Satelliet afbeelding van de Pingualiet krater.
Figuur 1. Satelliet afbeelding van de Pingualiet krater. Bron:https://landsat.visibleearth.nasa.gov/view.php?id=8472.
Lees Meer

Edelsteen van de maand: Ethiopische opaal herkennen

Auteur: Kees Hoving

Op de mineralen beurs van vereniging Geode waar ik edelstenen determineer, komt een meisje bij mijn stand en vraagt of “dit” een echte Ethiopische opaal is. “Dit” was een donkerbruin trommelsteentje van 1 – 1,5 cm met een nauwelijks wisselend kleurenspel. Onder de microscoop vertoonde het steentje daarentegen een prachtig kleurenspel: het leek wel het Noorderlicht. Maar ja, het steentje voelde wel als plastic aan. Tegen de tanden tikken, bah vies, leverde ook geen uitsluitsel. Dus maar eens het soortelijk gewicht bepalen. Dat kwam uit op 1,5. Dat kan dus nooit opaal zijn, want het soortelijk gewicht daarvan ligt gemiddeld rond de 2,1.

Lees Meer
Back To Top