Edelstenen
Wat zijn edelstenen?
Edelstenen zijn bijzondere mineralen die door hun hardheid, kleur, helderheid en zeldzaamheid heel aantrekkelijk zijn en daarom vaak in sieraden gebruikt worden. Wat wel en wat niet tot de edelstenen gerekend wordt is soms subjectief en soms van de mode afhankelijk. Zo worden barnsteen, parels, git en koraal soms tot de edelstenen gerekend, hoewel het geen mineralen zijn. Maar zelfs als een mineraal tot de edelstenen gerekend wordt, moet het nog altijd van edelsteen kwaliteit zijn.
Hoewel veel mineralen van nature een fraaie vorm kunnen hebben, worden edelstenen doorgaans geslepen om de maximale effecten van interne reflectie naar voren te brengen. Ruwe diamant ziet er niet veel interessanter uit dan een kiezelsteen. Om van die steen een fonkelende diamant te maken moet hij worden geslepen, en mogen er geen onzuiverheden inzitten en geen beschadigingen. Minder dan de helft van de gevonden diamanten is van edelsteen kwaliteit – de rest is voor industrieel gebruik.
Diamant wordt diep in de aarde gevormd en komt aan de oppervlakte door bepaalde vulkanen. Die vindplaatsen zijn zeldzaam en worden streng bewaakt. Maar andere mineralen kunnen met enige moeite wel gevonden worden, en ook voor de amateur kan het een interessante uitdaging zijn om een ruwe steen te slijpen tot glanzend sieraad.
Voor de hardheid van mineralen wordt de schaal van Mohs gebruikt. Diamant is het hardste mineraal dat we kennen (10), en is doorgaans het kostbaarste. Daarna volgt korund (9), zowel in de rode variant van robijn als de blauwe variant van saffier. Opaas heeft een hardheid 8. Beryl, met een hardheid van 7,5 – 8 zit daar iets onder. De groene variant heet smaragd, de blauwige variant heet aquamarijn.
Toermalijn heeft hardheid 7 en kan in vele kleuren voorkomen. Granaat is eigenlijk een verzamelnaam voor een groep mineralen, waarvan pyroop de bekende dieprode kleur heeft, met een hardheid van 6,5 – 7. Amethyst, citrien, bergkristal, rozekwarts en rookkwarts zijn allemaal kleurschakeringen van kwarts, en hebben een hardheid van 7. De kleurschakeringen die in veel edelstenen voorkomen ontstaan door bijmenging van bepaalde elementen. Ook diamant kan in kleur variëren van kleurloos, roze, blauw, geel tot zelfs zwart.
Aquamarijn in ruwe vorm (SvH)
Aquamarijn geslepen en verwerkt tot hanger
Granaat in ruwe vorm (SvH)
Granaat geslepen en verwerkt in hanger