Themadag: “Vulkanische Mineralen”

Op 6 oktober 2018 organiseren de Nederlandse Geologische Vereniging en Stichting Geologische Aktiviteiten samen een themadag. De themadagen hebben binnen de NGV een lange traditie. Het doel van de themadag is o.a.: Medeverzamelaars /geïnteresseerden met elkaar in contact brengen; er worden een aantal lezingen gehouden zodat men zijn/haar kennis over de hobby kan vergroten; er kunnen verzamelingen getoond worden en er is een boekenmarkt aanwezig.

Voor het eerst organiseren NGV en GEA  een themadag samen. GEA donateurs kunnen onder dezelfde voorwaarden als voor NGV leden geldt hieraan meedoen. Als tegemoetkoming in de kosten betalen leden/donateurs een eigen bijdrage van € 5,- voor koffie/thee en de organisatie. Niet-leden betalen € 10,-. Aan de ingang van de zaal te voldoen. Koffie en thee zijn in de pauzes beschikbaar. U dient zelf een boterhammetje voor tussen de middag mee te nemen.

PROGRAMMA
10.00 – 11.00 registratie, koffie/thee,  ontmoeting, geologische boekenmarkt, demonstraties, tentoonstelling.
11.00 – 11.45 Eifel vulkanisme en mineralen met complexe samenstelling; wat is het verband?  Door: Jacques Feijen, bestuurslid van GEA Kring Zuid-Oost Nederland.

Titaniet, Nickenicher Weinberg, Eifel, Duitsland. fov=1 mm Coll. Wim Wijshoff, Foto J. Feijen

Wie de geschiedenis van de Eifel en het ontstaan van de daar voorkomende mineralen wil leren kennen, dient ver in de tijd terug te reizen. In deze lezing komt in vogelvlucht de geologische  geschiedenis aan bod.  Er wordt uitgelegd waarom juist de Eifel zo rijk is aan soorten mineralen. De teller staat op dit ogenblik op 436 geregistreerde mineralen, waarvan 48 mineralen Type Lokaliteit (TL) zijn!
Na de geologische inleiding zal de spreker verder ingaan op deze mineralen. Het bijzondere aan deze mineralen is hun vaak zeer complexe samenstelling. Er komen veel zeldzame elementen en sporenelementen in voor.
Daarnaast is de vaak ontroerende schoonheid van de mineralen er de oorzaak van dat nog steeds vele verzamelaars van mineralen regelmatig afreizen naar het bekoorlijke landschap van de Eifel.

11.45 – 12.30 Diamonds: a record of Earth’s changing interior. Door: Professor Gareth R. Davies ,Head of Geology & Geochemistry Research Cluster, Faculty of Science, VU Amsterdam. Deze lezing wordt in het Engels gegeven.
Special diamond research; we want people to learn some of the new things that we are doing, especially if we discuss the work on the superdeep diamonds (from as deep as 1000km). Minerals within diamonds can take billions of years to grow.

12.30 – 14.00 Lunchpauze (neem uw eigen boterham mee). Ontmoeting, demonstraties, tentoonstelling, mineralen determinatie, tentoonstelling, boekenmarkt.

14.00 – 14.45 Mineralogische reis naar de Deccan Traps, India. Door: Georges Claeys, mineralen verzamelaar en eigenaar van GEONIC mineralenhandel te België.
Sinds 1970 worden op beurzen geregeld mineralen uit India aangeboden. Jarenlang beperkte men zich bij het weergeven van de vindplaats tot “Poona, India”, maar dat is hoegenaamd niet nauwkeurig genoeg. Poona (of Pune) is maar een van de talrijke vindplaatsen in een reusachtig gebied dat behoort tot de zgn. “Deccan traps”, een immens basaltrijk gebied met een oppervlak van een goeie 500 000 km². Tot dit gebied behoren ook tal van andere zeer beroemde vindplaatsen, zoals bvb. Aurangabad, Bombay, Jalgoan, Nasik en vele andere.
Met “Deccan Traps” wordt een groot geologisch gebied van vulkanische oorsprong bedoeld in west-centraal Indië. Het is een van de allergrootste vulkanische formaties op aarde. De gestolde basaltlagen zijn meer dan 2000 m dik. De term “trap” is afgeleid van het Zweedse trappa en verwijst naar de trapvormige heuvels in het landschap. Het grootste deel van het gebied waar we het hier over hebben bevindt zich staatkundig in de deelstaat Maharasthra, (Mahārāṣṭra, महाराष्ट्र), zoals aangeduid op de kaart.

14.45 – 15.30 Geboren in vuur en orkaankracht. Door: Harry Huisman, zwerfsteendeskundige van  Geopark de Hondsrug.

Rodeoostzeeporfier. Ees, Drente. Foto: Harry Huisman

Stenen vertellen een verhaal. Dit hoor je regelmatig. Vaak gaat het dan over soort, herkomst, ontstaanswijze en wijze van transport. In ons land zijn het zwerfstenen die ons hun verhaal proberen te vertellen. Jammer is wel dat deze verhalen in een taal geschreven zijn die niet iedereen machtig is. Veel amateurgeologen staan er niet bij stil dat zij in een zandgroeve of langs één van de steenstranden langs de Oostzee zwerfstenen kunnen vinden die hun ontstaan te danken hebben aan vulkanische uitbarstingen die alle voorstellingen te boven gaan. Deze stenen noemt men ignimbriet. In ons land zijn gedurende het Pleistoceen door oerrivieren en landijs uit landen om ons heen prachtige voorbeelden van ignimbriet terecht gekomen. Eenmaal kennis gemaakt met prachtige ignimbrietafzettingen op de Canarische eilanden, vertelt een zwerfsteen van ignimbriet uit Scandinavië of het oosten van Duitsland opeens een helder verhaal.

VERDERE ACTIVITEITEN: Een aantal micromounters is aanwezig en laten u m.b.v. de microscoop mineralen zien die afkomstig zijn uit vulkanische gebieden zoals de Eifel, Toscane, Canarische Eilanden. Tevens zullen zij u helpen bij het determineren van uw onbekende mineralen. Er zal een kleine tentoonstelling worden ingericht met apophylliet kristalgroepen uit India.

Maak anderen deelgenoot van uw hobby! Wij nodigen leden/donateurs nadrukkelijk uit om mineralen of andere zaken die passen binnen het thema mee te brengen. Hiervoor zijn gratis tafels beschikbaar. Voor informatie en aanmelding voor deze activiteit kunt u contact opnemen met Paul van Olm: paulvanolm@gmail.com of Herman van Dennebroek: educatie.ict@gea-geologie.nl

Boeken en Tijdschriften vormen een belangrijke bron voor mensen die zich in hun hobby willen verdiepen. Daarom zijn vier a vijf boekhandelaren aanwezig met een zeer groot assortiment boeken en tijdschriften.

LOCATIE: De themadag worden gehouden  in het  Koningsbergergebouw van de Universiteit Utrecht, Budapestlaan 4b, Uithof-Utrecht. Goed bereikbaar met eigen auto en openbaar vervoer.

U kunt zich alleen via  de website www.geologienederland.nl aanmelden. Zie onder THEMADAGEN of klik op de link hier